SpaceX යානය ෆ්ලොරිඩා සයුරු අංගනයේ

7:44:00 PM max 0 Comments

සිය Falcon 9 රොකට් යානයක් ෆ්ලොරිඩා සයුර මත මත ගමන් කරන ස්වයංක්‍රියව මෙහෙයවෙන අභ්‍යවකාශ තොටුපොල නෞකාව (autonomous space port drone ship) මතට සාර්ථකව ගොඩ බස්වනු ලැබූ බව එක්සත් ජනපද 'ස්පේස් එක්ස්'(SpaceX) සමාගම පවසයි. Space X අභ්‍යවකාශ සමාගම රොකට් යානයක් සයුර මතට ගොඩ බැස්සවීමට ගනු ලැබූ උත්සාහයන් හතරක් මීට ඉහතදී ව්‍යර්ථ විය.

'ෆැල්කන් නයින්'(Falcon Nine) රොකට් යානය සයුර මත ඉදි කළ වේදිකාව මතට සිරස් අතට ගොඩ බැස්සවීමට සමත් වීමත් සමග මෙහෙයුම් පාලකයෝ ප්‍රීති ඝෝෂා නැගූහ. රොකටය යළි පෘථිවිය කරා ළඟා වූයේ සැපයුම් භාණ්ඩ තොගයක් සහිත Dragon උප යානය ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය වෙත රැගෙන ගොස් මුදා හැරීමෙන් අනතුරුවයි. ඉහත කී Dragon 9 යානය පෘථිවිය වෙත ඉරිදා ළඟා වීමට නියමිතයි.

සෑම ගුවන්ගත කිරීමකදීම විනාශවීයන රොකට් යානා නිශ්පාදනය සඳහා ඩොලර් මිලියන සියගණනක් වැයවේ. ඒ අනුව අභ්‍යවකාශයට යැවෙන සෑම කිලෝග්‍රෑමයක බරක් (payload) සඳහා ඩොලර් 100,000ක පමණ මුදලක් වැයවේ. මේ අධික පිරිවැය අඩුකරගැනීම සඳහා නැවත නැවත භාවිතාකල හැකි අභ්‍යවකාශ යානා නිර්මාණය සඳහා විවිධ උත්සහයන් 1960 ගණන්වල සිටම අමෙරිකා එකසත් ජනපදය හා සෝවියට් දේශය දරන ලදී. නාසා ආයතනයේ ස්පෙස් ෂටල් යානා ව්‍යාපෘතිය ලොව වැඩිම සාර්ථකත්වයක් තිබූ නැවත ප්‍රයෝජනයට ගත හැකි අභ්‍යවකාශ යානා ව්‍යාපෘතියයි.
කෙසේවෙතත් ශට්ල් යානාවක් ගුවන් ගත කිරීමටද අධික පිරිවැයක් දරන්නට සිදුවූ අතර මිනිසා විසින් මෙතක් නිර්මාණය කරන ලද සංකීර්ණම යන්ත්‍ර ලෙස සැළකුණ ශටල් යානා වල ආරක්ශිත භාවය පිලිබඳවද විවිධ ගැටලු තිබුණි. 1986 ජනවාරියේ චැලෙන්ජර් ශටල් යානය ගුවන්ගතවීමේදී බූස්ටර් රොකටයක ඇතිවූ දෝෂයක් නිසා පුපුරා විනාශවිය. 2003 පෙබරවාරියේ කොලම්බියා ෂටල් යානය අභ්‍යවකාශ මෙහෙයුමක් නිමකොට ආපසු පෘථිවි වායුගෝලයට ඇතුලුවීමේදී විනාශවී ගියේය. ඒ අනුව අමෙරිකානු රජය ෂටල් ව්‍යාපෘතිය නවතාදමන්නට තීරණය කලේය.
සෝවියට් දේශයද බූරාන් නම් අභ්‍යවකාශ ෂටලයක් 1988දී සාර්ථකව ගුවන්ගත කලමුත් විවිධ තාක්ශණික ගැටලු හා සෝවියට් දේශයේ එකල ඇතිව තිබූ දැවැන්ත ආර්ථික පරිහාණිය හේතුකොට ගෙන අතහැර දැමින.
වසර 2000න් පසුව අමෙරිකාවේ පෞද්ගලික සමාගම් රැසක් අභ්‍යවකාශ යානා නිර්මාණය කිරීමට පටන්ගත් අතර ස්පේස් එක්ස්, යුනයිටඩ් ලෝන්ච් ඇලයන්ස් (United Launch Alliance) වැනි පෞද්ගලික සමාගම් නාසා ආයතනය සමග ගිවිසුම් ගතවී අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයට භාණ්ඩ ප්‍රවාහණය භාරගෙන ඇත. මීට අමතරව ප්‍රකෝටිපති රිචර්ඩ් බ්‍රැන්සන් අභ්‍යවකාෂයට සංචාරකයින් ගෙනයාම සඳහා යානයක් අත්හදාබලමින් සිටී. ඇමසන් සමාගමේ (Amazon.com) ජෙෆ් බෙසෝස්ගේ බ්ලූ ඔරිජින් නම් සමාගමක්ද නැවත නැවත භාවිතකල හැකි රොකට් යානා නිර්මාණයේ යෙදී සිටී.
මේ සියලුම ව්‍යායාම වල අරමුණ අභ්‍යවකාශයට භාණ්ඩ හෝ ගගනගාමීන් ගෙනයාමේදී දැනට වැයවන අධික පිරිවැය 80%කින් පමණ අඩුකර ගැනීමයි.
(bbc)
(vidya gaweshana)